Przede wszystkim, jeszcze około sześćdziesiąt lat temu, znaliśmy ją głównie z tzw. pism przeciwpadaczkowych. Byli to przede wszystkim Ireneusz, biskup Lugdunus (obecnie Lyon), który żył w II wieku, Epifaniusz z Cypru w IV wieku i jego bliski współczesny Porfiriusz, niechrześcijanin, który napisał biografię swojego nauczyciela, neoplatońskiego filozofa Plotyna. Na ich podstawie udało nam się zrekonstruować system nauczania gnostyków, ale w oparciu o dowody zewnętrzne.
Brakowało tekstów samych gnostyków, dlatego wielu uważało, że pisarze antypapiescy byli stronniczy i wyrządzali gnostykom niesprawiedliwość. Po 1850 r. sytuacja zmieniła się jednak wraz z odkryciem dwóch manuskryptów zawierających cztery pisma gnostyckie, w tym ewangelię Marii (Magdaleny) i apokryf (ewangelię) Jana. Ale największym odkryciem, porównywalnym z odkryciem rękopisów znad Morza Martwego, było współczesne jej (1947) odkrycie całej biblioteki 48 rękopisów w Nag Hammadi w Egipcie, starożytnym Hinoboschio, gdzie św. Pachomiusz założył pierwszą gminę.
Odkrycie to wzbogaciło naszą wiedzę o gnostycyzmie i potwierdziło postrzeganie przez Ojców Kościoła jego niebezpieczeństwa, tak że obecnie uważa się, iż Ojcowie traktowali ich z dużą dozą… życzliwości. A więc nie tylko cztery znane nam Ewangelie, do których dodajemy Judasza. Wspomniałeś o dwóch innych.
Czy istnieją jeszcze jakieś inne apokryfy?
Z pewnością! I to nie tylko jeden, a dwa kolejne! Najpierw jest tzw. pierwsza Ewangelia Jakuba. Dotyczy to wczesnych wydarzeń z historii Jezusa i Jego Matki: Wejście Matki Boskiej do świątyni, narodziny Jezusa itp. Jakieś inne ewangelie? Jest ewangelia Piotra; ewangelia Egipcjan; ewangelia Hebrajczyków; ewangelia Nikodema; ewangelia Pseudo-Mateusza…
Dlaczego Pseudo? Bo jest pseudepigraficzna; jej autor chciał zastąpić autentyczną, kanoniczną z Mateusza, a także wspomnianą apokryficzną z Jana. Wśród 48 pism z Nag Hammadi znaleziono jedną ewangelię według Filipa, jedną według Tomasza i jedną ewangelię Prawdy. Widzisz, poddając swoje nauki pod autorytet osób, które chrześcijanie honorowali, gnostycy łatwiej rozpowszechniali swoje idee. Kto określił cztery Ewangelie, które mamy jako autentyczne?
Cztery Ewangelie (Mateusz, Marek, Łukasz, Jan) zostały napisane już w I wieku: Marek w latach 65-70 n.e., Mateusz i Łukasz około 70 roku, Jan pod koniec I wieku. Gdy w II wieku pojawiły się inne Ewangelie, Kościół chciał chronić swoich wiernych i określił tzw. kanoniczne.
Na podstawie jakich kryteriów?
Kryteriami były ich apostolskie pochodzenie, nieprzerwana tradycja i akceptacja oraz miejsce w życiu Kościoła. Nie zapominajmy, że Ewangelie nie są dla Kościoła jak inne księgi. Kościół uznaje je za natchnione, ponieważ od samego początku ich napisania nieustannie wierzył i potwierdzał, że wyrażają one absolutnie jego wiarę. Co więcej, właśnie dlatego nazwała je ewangeliami: ponieważ zawierają i głoszą dobrą nowinę, dobrą nowinę, że Chrystus jest Bogiem, który stał się człowiekiem, aby zbawić świat. Ich istotą nie są zawarte w nich fakty historyczne, ale przesłanie, że Pan świata wszedł w historię i stał się człowiekiem, aby człowieka zbawić. I tu leży ich radykalna opozycja do gnostyckich ewangelii.
Kim jest Chrystus?
Natomiast według ewangelii gnostyckich, a w szczególności “Ewangelii Judasza”, kim jest Chrystus? Charakterystyczne jest zdanie z ‘Ewangelii Judasza’; Jezus mówi do Judasza: “Ale pokonasz je wszystkie. Bo poświęcisz człowieka, który mnie odziewa” (werset 57). Typowy przykład hierarchii poznawczej: jeden to Jezus, drugi człowiek, który go odziewa. kościół i wiara
Judasz zabije człowieka, który jest szatą Jezusa, aby Jezus mógł wrócić do świata Barbel. Judasz znał tajemnicę Jezusa: “Wiem, kim jesteś i skąd pochodzisz. Pochodzisz z nieśmiertelnego świata Barbelo” (greckie: of Barbel, werset 35). A Jezus, w odpowiedzi na pytanie Judasza: “Dlaczego ustanowiłeś mnie dla tego pokolenia?” odpowiada: “Jestem w stanie nauczyć was o tajemnicach, których nikt nigdy nie widział” (werset 47).
Ostatecznie wydaje mi się, że wszystko to jest wymysłem mojej wyobraźni. Jak cały gmach gnostycyzmu. Jego szalejąca fikcja stworzyła system, co do którego eksperci uczeni są zdumieni.
Czy Judasz nie napisał Ewangelii Judasza?
Kiedy miał czas, żeby to napisać? Po tym jak popełnił samobójstwo zaraz po zdradzie. Poza tym, jak już powiedzieliśmy, istnieje wiele dowodów na to, że musiała ona zostać napisana około 150 roku n.e. Posłuchaj cytatu z “Ewangelii Judasza”. Gdy podszedł do swoich uczniów, zebranych i siedzących, i ofiarujących modlitwę dziękczynną nad chlebem, roześmiał się. Uczniowie powiedzieli do Niego: “Panie, dlaczego śmiejesz się z naszej modlitwy dziękczynnej?”. (w. 33-34).Taka rzecz nie mogła się wydarzyć za życia Chrystusa, skoro udzielił On Eucharystii podczas Ostatniej Wieczerzy. Sprawowanie Eucharystii, Boskiej Liturgii, można powiedzieć po prostu, zaczęło się po Zmartwychwstaniu.
Kończąc ten wywiad, co chciałabyś powiedzieć naszym czytelnikom?
Chciałbym powiedzieć to, co powiedziałem na początku: to wielkie odkrycie, ale takie, które dotyczy tylko specjalistów, bo wzbogaca naszą wiedzę kognitywistów. Nie ma nic wspólnego z autentycznymi Ewangeliami, z Kościołem, z wiarą chrześcijańską. Mówi o pewnych osobach, które nazywa Chrystusem i Judaszem, ale które nie mają nic wspólnego z Jezusem Chrystusem i Judaszem z historii i chrześcijaństwa. Nie zawiera on żadnych śladów historyczności.
Jest to część fikcji i prawdopodobnie jest wykorzystywana przez niektórych, w przeddzień Wielkanocy, do innych celów, jak to miało miejsce rok czy dwa lata temu z inną niesamowitą fikcją, “Kodem Da Vinci”, lub wcześniej, kiedy znaleziono zwoje znad Morza Martwego, co rzeczywiście było odkryciem stulecia, o którym wiele osób mówiło wtedy, że jest obrazą dla chrześcijaństwa. Badania naukowe postawiły rękopisy na właściwym gruncie, a chrześcijaństwo pozostało twarde. W tym samym świetle należy postrzegać “Ewangelię Judasza”.
